Krwawienie z nosa u dziecka – przyczyny, postępowanie, diagnostyka

Krwawienie z nosa zwykle jest niegroźne i łatwo jest sobie z nim poradzić. Może mieć wiele przyczyn, w tym nawet niewielki uraz błony śluzowej jamy nosowej. Jak postępować? Czy istnieje metoda na szybkie powstrzymanie krwawienia? Kiedy należy skonsultować się z lekarzem? Na te pytania odpowiem w tym wpisie.

Spis treści:

• Krwawienie z nosa – przyczyny
• Krwawienie z nosa – pierwsza pomoc
• Krwawienie z nosa – diagnostyka
• Krwotok z nosa leczenie
• Co oznacza krwawienie z nosa bez powodu?
• Kiedy wezwać pogotowie ratunkowe
• Krwawienie z nosa – podsumowanie

Krwawienie z nosa – przyczyny

Krwawienie z nosa, czyli łac. Epistaxisa, pojawia się nagle i zazwyczaj nie stanowi poważnego zagrożenia dla zdrowia. Źródło krwawienia znajduje się jamie nosowej, zwykle pochodzi z tzw. splotu naczyniowego Kiesselbacha. Jest on bardzo podatny na uszkodzenia. Krwawienie z nosa u dzieci występuje stosunkowo często, zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym. Jest niewielkie i mija samoistnie. Do jego najczęstszych przyczyn zalicza się:

1. Urazy nosa: Mogą to być zarówno niewielkie urazy, takie jak dłubanie w nosie, jak i poważniejsze urazy, na przykład wynikające z wypadków.
2. Suchość śluzówki nosa: Przyczynia się do kruchości naczyń krwionośnych, szczególnie w suchych klimatach lub w pomieszczeniach z klimatyzacją.
3. Zapalenie zatok lub śluzówki nosa: Długotrwałe zapalenie zatok może prowadzić do krwawień, zwłaszcza podczas prób opróżniania wydmuchania nosa.
4. Infekcje wirusowe: np. przeziębienie i grypa mogą prowadzić do podrażnienia błony śluzowej nosa,
5. Długotrwałe stosowanie: preparatów obkurczających naczynia w śluzówce nosa, lub np. tabaki
6. Choroby ogólnoustrojowe: Takie jak nadciśnienie tętnicze czy miażdżyca mogą być przyczyną krwawienia z nosa u osób dorosłych.
7. Zaburzenia krzepnięcia krwi: Wrodzone lub nabyte, na przykład w wyniku stosowania leków przeciwkrzepliwych.
8. Niewydolność wątroby: Może prowadzić do częstszych krwotoków z nosa.
9. Ciała obce w nosie: Szczególnie u dzieci, które mogą umieszczać w nosie małe przedmioty.
10. Zmiany hormonalne lub fizjologiczne: Na przykład w ciąży, gdzie dochodzi do zwiększenia objętości krążącej krwi.
11. Leki: Niektóre leki, jak te zawierające kwas salicylowy, mogą powodować krwawienia.
12. Nowotwory nosa lub zatok przynosowych: Choć są to rzadsze przyczyny, mogą prowadzić do krwawień z nosa.
13. Środki chemiczne: Substancje żrące lub drażniące układ oddechowy mogą być przyczyną krwawienia z nosa.

Jak widzisz, wystarczy zadrapanie śluzówki, upadek na rowerze, a nawet zwykła infekcja. W wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym dzieci są bardziej podatne na drobne urazy nosa, w tym związane z drapaniem nosa czy wkładaniem do niego małych przedmiotów. Co zrobić, gdy dziecko włożyło sobie ciało obce do nosa albo ucha?

Krwawienie z nosa – pierwsza pomoc

Czy wiesz, co należy zrobić, gdy krew leci z nosa, a zakrwawione dziecko krzyczy w histerii? Większość dzieci na widok krwi reaguje przerażeniem, krzykiem i płaczem. Nie jest to nic dziwnego. Nawet niektórzy dorośli mdleją na sam widok krwi. Pierwszym krokiem, który powinieneś wykonać, jest uspokojenie dziecka. Sytuacja stresowa powoduje wzrost ciśnienia, a tym samym większy wypływ krwi. Aby szybciej poradzić sobie z krwawieniem, postaraj się uspokoić na tyle dziecko, żeby usiadło.

1. Pochyl głowę dziecka do przodu. Delikatnie zatamuj krwawienie z nosa przy użyciu chusteczki higienicznej lub gazika. Unikaj mocnego zaciskania nosa.
2. Zastosuj zimny okład np. mokrym ręcznikiem na kark i nasadę nosa.
3. Nie odchylaj głowy dziecka do tyłu, bo krew będzie spływać do przełyku zamiast na zewnątrz. Nie jest to skuteczna metoda radzenia sobie z krwawieniem z nosa. Krwi nie należy połykać.
4. Jeżeli krwawienie nie ustępuje, zaciśnij skrzydełka nosa dziecka. Zleć mu oddychanie przez buzię. Masywny krwotok albo krwawienie, które nie mija, mimo podjętych działań z zakresu pierwszej pomocy, wymagają pomocy medycznej.
5. Unikaj dmuchania nosa
6. Staraj się uspokoić dziecko
7. Osobie dorosłej zmierz ciśnienie tętnicze krwi
8. Powtarzające się krwawienia z nosa należy skonsultować z lekarzem rodzinnym.

Krwawienie z nosa – diagnostyka

Krwawienie tego typu nie jest powodem, by panikować i od razu wzywać zespół ratownictwa medycznego albo pojawiać się na szpitalnym oddziale ratunkowym. Jeżeli jednak sytuacja powtarza się często albo jest wynikiem urazu, należy przeprowadzić dokładną diagnostykę. Lekarz pediatra przeprowadzi wywiad i zleci odpowiednie badania np. sprawdzenie parametrów krzepliwości krwi. Zwłaszcza, gdy w rodzinie występują choroby hematologiczne albo dziecko ma inne niepokojące objawy, trzeba znaleźć przyczynę krwawień. Badania, które mogą wyjaśnić przyczyny częstych krwawień z nosa, to także obejrzenie jamy nosowej we wziernikach (rynoskopia przednia i tylna) i pomiar ciśnienia tętniczego krwi. W niektórych przypadkach konieczne może się okazać wykonanie RTG czaszki, zatok przynosowych, a nawet tomografia komputerowa głowy. W różnicowaniu warto wziąć pod uwagę takie czynniki jak:

1. Badanie Fizykalne: Laryngolog może przeprowadzić dokładne badanie nosa, aby ocenić stan błony śluzowej, obecność ciał obcych, urazów, czy nieprawidłowości anatomicznych, takich jak skrzywienie przegrody nosowej.
2. Morfologia Krwi: Podstawowe badanie krwi może wykazać ogólny stan zdrowia pacjenta, w tym poziom hemoglobiny, który jest ważny w kontekście krwawienia.
3. Parametry Krzepliwości Krwi: Badania takie jak czas krwawienia, czas protrombinowy (PT) i aktywowany czas tromboplastyny cząstkowej (aPTT) mogą wykazać ewentualne zaburzenia krzepliwości.
4. Biochemia Krwi: Może być przydatna do wykrycia problemów ogólnoustrojowych, takich jak niewydolność wątroby, która może wpływać na krzepnięcie krwi.
5. Pomiar Ciśnienia Krwi: Wysokie ciśnienie krwi może być przyczyną krwawienia z nosa, więc jego pomiar jest istotny.
6. Badania Obrazowe: W niektórych przypadkach, szczególnie gdy krwawienie z nosa jest wynikiem urazu, może być konieczne wykonanie rezonansu magnetycznego (MRI) lub tomografii komputerowej (CT) głowy.
7. Endoskopia Nosowej Jamy: Pozwala na szczegółowe zbadanie wnętrza nosa i zatok przynosowych, co jest szczególnie ważne w przypadku podejrzenia obecności polipów, nowotworów czy innych zmian patologicznych.
8. Alergiczne Testy Skórne: W przypadku podejrzenia, że krwawienia są wywołane przez alergie.

Te badania mogą pomóc w ustaleniu przyczyny krwawień z nosa i w zależności od wyników, lekarz może zalecić odpowiednie leczenie

Krwotok z nosa leczenie

Leczenie krwawienia z nosa można podzielić na metody nieinwazyjne i inwazyjne, a wybór metody zależy od ciężkości krwawienia, jego przyczyny oraz ogólnego stanu pacjenta.

Leczenie krwotoku z nosa nieinwazyjne:

1. Koagulacja Elektryczna lub Kauteryzacja Chemiczna: Gdy miejsce krwawienia jest widoczne, lekarz może zastosować koagulację elektryczną lub kauteryzację chemiczną (np. azotanem srebra). Procedura ta polega na zamknięciu naczyń krwionośnych, które krwawią. Przed zabiegiem stosuje się znieczulenie miejscowe błony śluzowej nosa.
2. Tamponada Przednia: Jeśli miejsce krwawienia nie jest widoczne lub koagulacja nie przynosi efektów, stosuje się tamponadę przednią. Polega ona na wypełnieniu jamy nosowej setonem gazowym lub gotowym tamponem nosowym. Celem jest uciśnięcie miejsca krwawienia. Opatrunek zazwyczaj usuwa się po 2 dniach.
3. Tamponada Tylna: W sytuacji, gdy krwawienie utrzymuje się pomimo tamponady przedniej, stosuje się tamponadę tylną. Jest to bardziej skomplikowana i bolesna procedura, dlatego przeprowadza się ją w znieczuleniu ogólnym lub dobrym znieczuleniu miejscowym. Tamponada tylna polega na umocowaniu tamponu lub cewnika z balonem w nosogardle i zamknięciu nozdrzy tylnych. Często uzupełnia się ją o tamponadę przednią, a pacjent pozostaje w szpitalu. Tamponadę tylną usuwa się po 2-4 dniach.

Leczenie krwawienia z nosa inwazyjne:

1. Chirurgiczne Zamknięcie Naczyń: Gdy inne metody zawodzą, lekarz może rozważyć chirurgiczne zamknięcie (podwiązanie, koagulacja) naczyń krwionośnych odpowiedzialnych za krwawienie.
2. Embolizacja Naczyń podczas Angiografii Subtrakcyjnej: To zaawansowana technika, w której za pomocą specjalistycznego sprzętu blokuje się naczynia krwionośne, aby zatrzymać krwawienie. Metoda ta jest uważana za ostateczność.

Wybór metody leczenia zależy od indywidualnej sytuacji pacjenta oraz od oceny lekarza. W każdym przypadku, ważne jest dokładne zbadanie pacjenta, w tym przeprowadzenie odpowiednich badań, aby ustalić przyczynę krwawienia i zastosować najbardziej odpowiednią metodę leczenia.

Co oznacza krwawienie z nosa bez powodu?

Krwawienie z nosa bez wyraźnego powodu może być spowodowane różnymi czynnikami, takimi jak suchość śluzówki nosa, nadciśnienie tętnicze, lub zaburzenia krzepliwości krwi. Może także być wynikiem infekcji, alergii, lub nadużywania kropli do nosa. W przypadku, gdy krwawienia są częste i nie mają oczywistej przyczyny, zaleca się konsultację z lekarzem, aby wykluczyć poważniejsze schorzenia.

Kiedy wezwać pogotowie ratunkowe

Pogotowie ratunkowe powinno być wezwane, kiedy krwawieniu z nosa towarzyszy uraz głowy, utrata przytomności. Kiedy krwawienie z nosa jest wynikiem zatrucia substancjami toksycznymi. Interwencja pogotowia jest uzasadniona także, kiedy pacjent choruje np. na hemofilię lub występują zaburzenia oddychania. Przyjazd ambulansu w większości przypadków nie jest konieczne, a z krwawieniem możemy sobie poradzić domowymi sposobami.

Krwawienie z nosa – podsumowanie

Postępowanie w przypadku krwawienia z nosa u dziecka polega na jego zatamowaniu, a w sytuacji nawracających krwawień należy przeprowadzić szerszą diagnostykę. Chociaż zwykle jest niegroźne i mija samoistnie, prawidłowo udzielona pierwsza pomoc może sprawić, że problem minie szybciej, a dziecko dzięki Twojemu opanowaniu będzie spokojniejsze. Dobrze jest wiedzieć, co należy zrobić w sytuacji stresowej, prawda? Zastanawiałeś się kiedyś, co byś zrobił, gdyby Twoje dziecko spadło ze schodów, straciło przytomność, dostało drgawek gorączkowych ,wypiło podejrzaną substancję? Wtedy nie będziesz miał czasu na przeszukiwanie Internetu. Taką wiedzę i umiejętności warto znać wcześniej – możesz uniknąć wtedy zbędnej paniki i zapobiec wielu tragediom, jak np. w efekcie zadławienia czy zatrzymania krążenia.

Wydaje Ci się, że Cię to nie dotyczy. Mylisz się. Najwięcej wypadków zdarza się w domu. Stworzyliśmy dla Ciebie kurs, dzięki któremu nabędziesz wiedzę i umiejętności niezbędne do udzielenia pierwszej pomocy – być może Twoim bliskim. Jesteśmy ratownikami i wiemy, co musisz wiedzieć, by bez strachu pomóc komuś, kto tej pomocy będzie bardzo potrzebował. Pełny opis szkolenia znajdziesz tutaj: