Oparzenia u dzieci – rodzaje, stopnie, pierwsza pomoc
Nasza nieuwaga i brak przewidywania skutków prowadzi czasem do sytuacji, gdy dziecko ulega poparzeniu i konieczne jest udzielenie mu pierwszej pomocy. W tym artykule zajmiemy się rozróżnieniem stopni oparzenia i rozwianiem mitów dotyczących działania tuż po wystąpieniu takiego urazu. Czy wiesz, kiedy wystarczy Twoja pomoc, a kiedy jednak musisz wezwać zespół ratownictwa medycznego lub zgłosić się z dzieckiem do lekarza? Poświęć zaledwie 3 minuty, a wszystko Ci wytłumaczę. Zaczynamy!
Spis treści:
- Oparzenia u dzieci
- Oparzenie – rodzaje i najczęstsze przyczyny
- Jakie są stopnie oparzeń
- Oparzenie – pierwsza pomoc
- Oparzenie – czego nie robić
- Jak uniknąć poparzeń
Oparzenia u dzieci
Zapewne zdarzyło Ci się oparzyć wielokrotnie w swoim życiu. Zwykle są to niegroźne wypadki, które nie prowadzą do żadnego uszczerbku na zdrowiu. Ulega im w Polsce co roku od 250 do 400 tys. osób, z czego ponad 50% przypadków dotyczy małych dzieci w wieku od 1 do 4 lat. Takie maluchy są szczególnie narażone, gdyż z natury są ciekawe świata, wszędzie ich pełno i kręcą się często np. w okolicach kuchenki gazowej. W większości oparzenia występują nagle i mogą być zagrożeniem dla zdrowia i życia, szczególnie dzieci do 2. roku życia. Statystyki Europejskiego Sojuszu na rzecz Bezpieczeństwa Dzieci pokazują, że oparzenia są jedną z najczęstszych przyczyn zgonów dzieci w Europie. Groźne dla zdrowia i życia są takie, które obejmują ponad 1% powierzchni ciała (wielkość naszej dłoni),zwłaszcza, gdy na skórze pojawiły się pęcherze. Skóra dziecka jest bardzo delikatna i w konsekwencji bardziej wrażliwa na działanie wysokich temperatur niż skóra dorosłego człowieka.
Oparzenia – rodzaje i najczęstsze przyczyny
Oparzenie to nic innego jak uszkodzenie skóry i w zależności od stopni oparzenia także głębiej położonych tkanek lub narządów. Występuje wskutek działania:
- ciepła (oparzenie termiczne),
- żrących substancji chemicznych,
- prądu elektrycznego,
- promieni słonecznych UV (oparzenie słoneczne),
- promieniowania (RTG i innych),
- kontaktu z roślinami (barszcz Sosnowskiego).
Najczęstszymi przyczynami oparzeń są: kontakt z gorącą wodą lub tłuszczem, to około 85% wszystkich przypadków. Częste jest też dotknięcie gorących przedmiotów, jak m.in. żelazko, piekarnik, szyba kominka, a także bezpośredni kontakt z ogniem, porażenie prądem, oparzenie substancjami chemicznymi.
Jakie są stopnie poparzeń
Głębokość oparzenia wyrażana jest w stopniach. Niekiedy pełna ocena jest możliwa dopiero po 4–5 dniach od wystąpienia urazu. Wyróżnia się I, II (IIA i IIB) oraz III stopień. Czasem w obrębie III stopnia wyróżnia się IV stopień przy najgłębszych oparzeniach.
Oparzenie I stopnia: Obejmuje tylko naskórek, skóra boli i jest zaczerwieniona. Objawy ustępują po kilku dniach bez pozostawienia blizn.
Oparzenie II stopnia powierzchowne (IIA): Obejmuje naskórek i część skóry właściwej. Pojawiają się pęcherze z płynem surowiczym. Proces gojenia trwa 10–21 dni, nie pozostawia blizn.
Oparzenie II stopnia głębokie (IIB): Obejmuje naskórek i pełną grubość skóry właściwej. Bolesność jest mniejsza niż w stopniu IIA, gdyż uszkodzone zostały zakończenia nerwowe. Goi się przez kilka tygodni, w efekcie poparzenia pozostają blizny.
Oparzenie III stopnia: dotyczy skóry właściwej wraz z naczyniami, nerwami skórnymi i podskórną tkanką tłuszczową. Goi się długo, zwykle potrzebny jest przeszczep skóry. Pozostawia widoczne blizny.
Oparzenie IV stopnia: Obejmuje poza skórą mięśnie, ścięgna, kości.
Oparzenie pierwsza pomoc
Najważniejsze przy poparzeniu termicznym jest przerwanie działania ciepła. Następnie:
- Rozbierz dziecko, jeżeli dziecko wylało na siebie gorący płyn. Pamiętaj jednak o tym, że w przypadku, gdy odzież przywarła do ciała, nie należy jej na siłę odrywać od skóry!
- Schładzaj poparzone miejsce czystą, chłodną (nie lodowatą!) wodą o temperaturze ok. 20 stopni C przez minimum 20 minut lub do ustania bólu.
- Jeśli poparzona jest klatka piersiowa lub całe kończyny, okładaj je ręcznikami z zimną wodą, by nadmiernie nie wyziębić dziecka.
- Podanie środka przeciwbólowego, najlepiej w formie czopka, pomoże poradzić sobie ze wstrząsem bólowym.
- Gdy oparzona jest niewielka powierzchnia ciała, załóż opatrunek hydrożelowy i udaj się do lekarza.
- Wezwij ambulans, gdy:
oparzenia dotyczą dużej powierzchni ciała,
oparzona jest twarz i drogi oddechowe,
wystąpiły oparzenia dłoni, stóp lub krocza.
Oparzenie – czego nie robić
Prawidłowe postępowanie po oparzeniu może zapobiec powstaniu brzydkich, długo gojących się blizn. Świetnym produktem jest hydrożel. To mieszanka substancji, które mają na celu odebranie ciepła tkankom i rozpoczęcie wstępnego leczenia. Używany jest od ponad 20 lat w ratownictwie, a obecnie dostępny jest do użytku domowego w postaci sprayu i mokrych opatrunków. Warto go mieć w domowej apteczce. Sprawdź, co jeszcze powinno się w niej znaleźć – skład apteczki.
Nasze babcie, a nawet rodzice wierzyli w cudowne działanie różnych specyfików. Nauka jednak udowodniła, że nigdy nie powinieneś stosować przy oparzeniu:
- kremów,
- lodu i mrożonek,
- substancji kwaśnych i zasadowych (polewamy miejsce urazu jedynie czystą wodą!),
- zrywania odzieży przyklejonej do skóry.
Jak uniknąć poparzeń
Musisz pamiętać o tym, że czasem to kwestia sekund, gdy dziecko sięgnie rączką do gotującej się zupy albo podejdzie do żelazka po skończonym prasowaniu. Prewencja jest bardzo ważna. Nie stawiaj kubków z gorącym napojem na brzegu stołu. Jeśli posiadasz kuchenkę gazową, korzystaj w miarę możliwości z dalszych palników, żeby dziecko nie miało możliwości wylania na siebie zawartości garnka. Nie jesteśmy w stanie zapobiec wszystkim zagrożeniom i wie to każdy rodzic, który ma pod opieką małe, aktywne ruchowo dziecko. Oczywiście trzeba dbać o to, by nasze dzieci były bezpieczne, ale równie ważne jest zdobycie wiedzy i umiejętności z zakresu pierwszej pomocy, by w razie potrzeby wiedzieć, co należy robić. Jak? Stworzyliśmy kompleksowy kurs pierwszej pomocy dzieciom online. Nasze wieloletnie doświadczenie w ratownictwie medycznym sprawia, że otrzymasz aktualną wiedzę i konkretne wskazówki. Gwarantujemy, że zdobyta na kursie wiedza przyda Ci się w najmniej spodziewanym momencie. Czas ratuje życie i zdrowie. Zostań bohaterem z swoim domu!
