Pozycja boczna w pierwszej pomocy
Na pewno słyszałeś o pozycji bocznej. Na każdym kursie pierwszej pomocy o niej usłyszysz, ale czy wiesz, jak prawidłowo ułożyć poszkodowanego? Kiedy ją zastosować, a kiedy lepiej jest pozostawić poszkodowanego w pozycji zastanej? Rozwieję wszystkie Twoje wątpliwości.
Spis treści:
- Pozycja boczna – kiedy ją stosować
- Pozycja boczna ustalona – kiedy należy zachować ostrożność
- Pozycja boczna – krok po kroku
- Pozycja boczna podsumowanie
Pozycja boczna – kiedy ją stosować
Dopiero w latach 50. XX w. wprowadzono do procedur medycznych pozycję boczną ustaloną. Wcześniej kładziono poszkodowanego na plecach, co niestety miało często złe skutki. Przede wszystkim musimy sobie zadać pytanie: w jakim celu stosujemy pozycję boczną ustaloną. Umożliwia ona bezpieczne utrzymanie drożności górnych dróg oddechowych. Pozycja ta uniemożliwia zapadanie się języka na tylną ścianę gardła, co u nieprzytomnego może spowodować niedrożność dróg oddechowych i w wyniku tego śmierć. Zmniejsza ryzyko zadławienia osoby poszkodowanej treścią wymiocin, śliny, krwi, bądź płynów znajdujących się w jamie ustnej. Dodatkowo klatka piersiowa nie jest uciśnięta i po prostu łatwiej się oddycha. Nie każdego chorego czy poszkodowanego w wypadku możemy ułożyć w tej pozycji. Stosuje się ją u poszkodowanych:
- nieprzytomnych,
- oddychających i z zachowanymi innymi funkcjami życiowymi.
Pozycja boczna ustalona – kiedy należy zachować ostrożność
Zachowujemy szczególna ostrożność:
- podejrzeniu urazu kręgosłupa (zwłaszcza odcinka szyjnego) i rdzenia kręgowego np. w wyniku wypadku komunikacyjnego, upadku z wysokości,
- urazach miednicy, gdyż istnieje ryzyko uszkodzenia dużych naczyń krwionośnych i krwotoku wewnętrznego,
- braku oddechu i krążenia – wtedy jak najszybciej rozpoczynamy resuscytację krążeniowo-oddechową. Jak wykonać RKO
Poszkodowanego z podejrzeniem urazu kręgosłupa szyjnego ułóż w pozycji bocznej, kiedy widzisz, że ma problemy z oddychaniem lub w jego ustach znajduje się krew, ślina, wymiociny. Postępuj jednak ostrożnie. Kobiety w ciąży należy układać na lewym boku, by uniknąć zespołu aortalno-żylnego, czyli upośledzenia krążenia w aorcie brzusznej i żyle głównej dolnej ze względu na nacisk wywierany przez płód. Zwróć uwagę na rany, kontuzje. Jeśli pacjent ma uraz np. złamaną rękę czy nogę, to postaraj się położyć go na “zdrowej” stronie.
Pozycja boczna – krok po kroku
Przejdźmy do najważniejszej kwestii, czyli jak wygląda pozycja boczna ustalona. Po wezwaniu zespołu ratownictwa medycznego upewnij się, że jesteś bezpieczny, a poszkodowany oddycha i jest nieprzytomny.
Oto schemat postępowania, gdy poszkodowany jest nieprzytomny, ale oddycha:
- Jeśli poszkodowany nosi okulary, zdejmij je. Sprawdź także kieszenie, czy nie znajdują się w nich np. kluczyki albo inne elementy, które mogą utrudniać lub przeszkadzać poszkodowanemu.
- Uklęknij z boku poszkodowanego i upewnij się, że obie jego nogi są wyprostowane.
- Ułóż rękę poszkodowanego bliższą Tobie pod kątem prostym do tułowia, z łokciem zgiętym, a dłonią skierowaną ku górze.
- Przełóż drugą rękę poszkodowanego w poprzek klatki piersiowej i przytrzymaj grzbietem dłoni do policzka poszkodowanego od Twojej strony.
- Swoją drugą ręką chwyć dalszą nogę poszkodowanego tuż nad kolanem i pociągnij ku górze. Nie odrywaj stopy poszkodowanego od podłoża.
- Pociągnij uniesioną nogę w swoją stronę, tak aby poszkodowany znalazł się na boku z Twojej strony. Noga powinna być zgięta pod kątem prostym w stawie biodrowym i kolanowym.
- Odchyl głowę poszkodowanego ku tyłowi, upewniając się, że jego drogi oddechowe są drożne.
- Jeśli to konieczne, popraw ułożenie dłoni pod policzkiem. Głowa powinna pozostać odchylona, a twarz poszkodowanego zwrócona do podłoża, by ewentualne treści płynne mogły wypływać z jamy ustnej.
- Regularnie sprawdzaj, czy poszkodowany oddycha prawidłowo.
- Nie pozostawiaj go bez opieki. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy jest to absolutnie konieczne, np. w celu udzielenia pomocy innym poszkodowanym albo wezwania pomocy.
- Przykryj poszkodowanego folią NRC (złotym kolorem do góry, jeśli chcesz go ogrzać), która znajduje się w każdej apteczce samochodowej. Co powinno znaleźć się w apteczce pierwszej pomocy?
Chcesz zobaczyć, jak to wygląda w praktyce? Zobacz ten filmik:
Pozycja boczna podsumowanie
Ułożenie osoby nieprzytomnej w bezpiecznej, bocznej pozycji nie wymaga ani specjalnych umiejętności, ani tym bardziej dużego nakładu sił. Pozycja powinna być stabilna, z odgięciem głowy i brakiem ucisku na klatkę piersiowa, by nie utrudniać oddechu. Jak widzisz, pierwsza pomoc często nie jest jakimś skomplikowanym działaniem, a proste kroki mogą uratować komuś życie. Nigdy nie wiesz, czy bliska Ci osoba: partner, współpracownik, dziecko, nie będzie potrzebowała Twojej pomocy. Z tego powodu tak ważna jest wiedza i umiejętności z zakresu pierwszej pomocy. Nie masz czasu na takie dodatkowe zajęcia? Nie musisz wychodzić z domu! Sprawdź kurs pierwszej pomocy online, prowadzony przez profesjonalnych ratowników medycznych z wieloletnim doświadczeniem.