Urazy klatki piersiowej – jak udzielić pierwszej pomocy?
Trzeci najczęstszy uraz ciała, po obrażeniach kończyn i głowy, to właśnie urazy klatki piersiowej. Mogą one być skutkiem wypadku komunikacyjnego, ale także zdarzają się urazy wynikające z upadku albo wbicia przedmiotu w głąb ciała. Klatka piersiowa to nie tylko żebra, ale również ważne narządy wewnętrzne: płuca, serce oraz duże naczynia krwionośne. Urazy tej okolicy mogą być naprawdę poważne, więc musisz wiedzieć, jak udzielić pierwszej pomocy poszkodowanemu.
Spis treści:
- Urazy klatki piersiowej – skutki
- Stłuczenie płuca – czy jest groźne?
- Złamanie żeber i odma opłucnowa
- Urazy klatki piersiowej – Wiotka klatka piersiowa – co to jest?
- Ciało obce w klatce piersiowej.
- Urazy klatki piersiowej – pierwsza pomoc
Urazy klatki piersiowej – skutki
Uraz w obrębie klatki piersiowej, zarówno ten bezpośredni, jak i pośredni, może nieść za sobą poważne konsekwencje zdrowotne. Następstwem jest często uszkodzenie układu oddechowego i układu krążenia. Uszkodzenia klatki piersiowej powstają najczęściej po uderzeniu ciężkim przedmiotem, w wyniku wypadku. Zdarzają się również rany penetrujące klatkę piersiową. Przy tych ostatnich może dojść do odmy płucnej, gdy powietrze dostanie się do przestrzeni międzyopłucnowej. Płuco się zapada. Niebezpieczne jest uszkodzenie większego naczynia przez pęknięte żebro i krwawienie do jamy opłucnej. Skutkiem może być zaburzona wentylacja i zmniejszenie objętości oddechowej płuc. Objawami niepokojącymi jest krwawienie z jamy ustnej, duszność, silny ból, siniaki na skórze, świszczące szmery oddechowe, spieniona krew wydobywająca się z rany. Podczas urazów klatki piersiowej może dojść także do uszkodzenia przepony. Jest to mięsień oddechowy, który odgranicza klatkę piersiową od jamy brzusznej. W ponad połowie przypadków uszkodzeniom tego mięśnia towarzyszą urazy ważnych narządów klatki piersiowej lub jamy brzusznej.
Stłuczenie płuca – czy jest groźne?
Stłuczenie płuca to poważny stan kliniczny, który wiąże się z nawet 10% śmiertelnością. Powstaje na skutek urazu tępego, doprowadzającego do uszkodzenia miąższu płuca, a dokładnie zgniecenia pęcherzyków płucnych i drobnych naczyń krwionośnych w obrębie płuc. Dochodzi do uszkodzenia struktury płuca, co prowadzi do wewnętrznego krwawienia i obrzęku. Objawy stłuczenia płuca mogą obejmować ból w klatce piersiowej, trudności w oddychaniu, sinicę, kaszel z krwiopluciem, a także przyspieszoną częstotliwość oddechów, rzężenia nad polem płucnym podczas osłuchiwania pacjenta. Konsekwencją stłuczenia płuca może być zapalenie płuc, powstanie w obrębie płuca krwiaka, a w niektórych przypadkach nawet ropnia.
Złamanie żeber i odma opłucnowa
Częstym urazem klatki piersiowej jest złamanie żeber. Objawia się silnym bólem, który nasila się przy poruszaniu, kaszlu oraz ruchach kończyn górnych. Diagnozę potwierdza dopiero wykonanie zdjęcia RTG żeber, dlatego w przypadku podejrzenia złamania żebra należy udać się na Szpitalny Oddział Ratunkowy. Lekarz po zbadaniu pacjenta zdecyduje o dalszym postępowaniu. Złamanie żeber może doprowadzić do groźnej w skutkach odmy opłucnowej. Objawy odmy płucnej pourazowej obejmują silny ból w klatce piersiowej, trudności w oddychaniu, czasami sinicę, a także zauważalne deformacje klatki piersiowej. Wymaga ona pilnej interwencji medycznej, ponieważ może prowadzić do poważnych problemów z oddychaniem i zagrażać życiu poszkodowanego. Wyróżniamy kilka odmian odmy:
- odmę otwartą,
- odmę zamkniętą,
- oraz najgroźniejszą – odmę prężną.
Ten ostatni rodzaj odmy opłucnowej charakteryzuje się wytworzeniem swojego rodzaju zastawki. W czasie wdechu powietrze dostaje do jamy opłucnej, ale w trakcie wydechu nie może się z niej wydostać. Prowadzi to do uciśnięcia również drugiego płuca oraz dużych naczyń żylnych. Konsekwencją może być nawet nagłe zatrzymanie krążenia. W przypadku odmy prężnej procedurą, która pozwala na uratowanie życia choremu, jest wprowadzenie do jamy opłucnowej kaniuli, co pewnie możesz kojarzyć z filmów. Taką procedurę wykonuje się jeszcze przed przetransportowaniem pacjenta do szpitala.
Urazy klatki piersiowej – Wiotka klatka piersiowa – co to jest?
Gdy dochodzi do złamania kilku sąsiednich żeber, ten fragment klatki piersiowej zapada się w czasie wdechu. W wyniku tych złamań fragment klatki piersiowej staje się niestabilny. Ruchoma część klatki piersiowej nie porusza się zgodnie z resztą klatki podczas oddechu. Dochodzi wówczas do ucisku płuca, co jest przyczyną pogorszenia procesu wymiany gazowej, a w efekcie do niedotlenienia organizmu i niewydolności oddechowej. Typowe przyczyny wiotkiej klatki piersiowej to urazy, takie jak wypadki samochodowe, upadki z wysokości, czy wypadki w trakcie uprawiania sportu, podczas których siła uderzenia jest duża. Wiotkiej klatce piersiowej może towarzyszyć także stłuczenie płuc. Poza objawami charakterystycznymi dla złamanych żeber, jak silny ból w klatce piersiowej, pojawia się duszność. Konieczne jest pilne przewiezienie pacjenta do szpitala, ponieważ ofiara wypadku może wymagać podłączenia do respiratora oraz wykonania zabiegu operacyjnego.
Ciało obce w klatce piersiowej
Pamiętaj, że obecność ciała obcego w klatce piersiowej może być bardzo niebezpieczna i wymaga szybkiej interwencji medycznej, aby uniknąć poważnych komplikacji, takich jak uszkodzenie narządów wewnętrznych czy krwawienie. Nie należy lekceważyć takich sytuacji ani opóźniać poszukiwania profesjonalnej pomocy medycznej. Posadź poszkodowanego i nie usuwaj ciała obcego, postaraj się aby nie dochodziło do jego przypadkowego poruszania lub usunięcia.
Urazy klatki piersiowej – pierwsza pomoc
Pierwsza pomoc przedmedyczna przy obrażeniach klatki piersiowej:
- Kontroluj czynności oddechowe u poszkodowanego. W skrajnych sytuacjach, gdy dochodzi do zatrzymania krążenia, przejdź do resuscytacji krążeniowo – oddechowej.
- Nawet stłuczenia mogą powodować duszność. W takim przypadku nie zwlekaj, tylko wezwij karetkę.
- Jeśli można, zastosuj pozycję półsiedzącą, zapewniając dostęp do świeżego powietrza. Jeśli nie jest to możliwe – układamy poszkodowanego poziomo z uniesioną jak najwyżej głową i tułowiem.
- Jeśli rana klatki piersiowej nie krwawi mocno, pozostaw ją bez opatrunku. Nie uciskaj.
- Jeżeli rana silnie krwawi, załóż opatrunek na miejsce krwawienia. Opatrunkiem może być gaza jałowa, zwinięty bandaż, a ostatecznie części garderoby. Uciśnij bezpośrednio miejsce krwawienia z użyciem opatrunku lub ręki.
- W przypadku przedmiotu wbitego w klatkę piersiową, ustabilizuj go, aby nie przemieszczał się w ranie. Pamiętaj, że absolutnie nie możesz usuwać ciał obcych tkwiących w ścianie klatki piersiowej!
- Jeżeli doszło do utraty przytomności – sprawdź oddech. Przy zachowanym oddechu ułóż poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej i wezwij ambulans. Przy braku oznak życiowych, przejdź do RKO.
Każde niepokojące objawy trzeba skonsultować z lekarzem, a w cięższych przypadkach konieczne jest natychmiastowe wezwanie profesjonalnej pomocy medycznej. Nie bagatelizuj duszności i silnego bólu. Pamiętaj, by w trakcie udzielania pierwszej pomocy zadbać także o swoje bezpieczeństwo.
W przypadku wypadku samochodowego upewnij się, że nie grozi Ci żadne niebezpieczeństwo ZANIM przejdziesz do udzielania pierwszej pomocy. Przy ranach otwartych przed rozpoczęciem tamowania krwawienia załóż rękawiczki, które z pewnością znajdziesz w samochodowej apteczce. Jeśli chcesz znać procedury w przypadku różnych sytuacji życiowych wymuszających na Tobie udzielenie pierwszej pomocy, sprawdź kurs pierwszej pomocy online. Nie zastanawiaj się, co robić, by komuś uratować życie albo zdrowie, tylko działaj!