Ostre podgłośniowe zapalenie krtani, czyli krup wirusowy – objawy i leczenie, pierwsza pomoc
Jest środek nocy, a Twoje dziecko zaczyna kaszleć w dziwny sposób, przypominający szczekanie psa? Ciężko oddycha i bardzo chcesz mu pomóc, ale nie wiesz, jak? Podgłośniowe zapalenie krtani, znane także jako krup wirusowy, to schorzenie, które może przerazić każdego rodzica. Nagły kaszel, chrypka i trudności w oddychaniu sprawiają, że sytuacja wygląda groźnie. Choć najczęściej dotyka dzieci, może wystąpić również u dorosłych. Jak rozpoznać tę chorobę i co zrobić, gdy się pojawi? Sprawdź nasz poradnik.
Statystyki dotyczące ostrego podgłośniowego zapalenia krtani
Krup wirusowy to choroba wirusowa, która dotyczy głównie dzieci w wieku od 6 miesięcy do 5 lat. Rocznie na to schorzenie zapada około 8% dzieci do 5 r.ż Najwięcej przypadków odnotowuje się w sezonie jesienno-zimowym, gdy wirusy oddechowe są szczególnie aktywne. U dorosłych schorzenie jest znacznie rzadsze, ponieważ ich drogi oddechowe są szersze, co zmniejsza ryzyko obrzęku i duszności wdechowej. Na zapalenie szczególnie są narażone małe dzieci z alergią oraz z nieprawidłowościami budowy górnych dróg oddechowych. W przeszłości nazwa „krup” oznaczała bakteryjne, błonicze zapalenie krtani, czyli błonicę, wywołaną przez bakterię. Szczepienia sprawiły, że ta choroba zdarza się rzadko. Dzisiaj to właśnie podgłośnieniowe zapalenie krtani często nazywamy „krupem wirusowym”. Przyczyny zapalenia krtani zwykle mają podłoże wirusowe. 75% przypadków spowodowanych jest wirusem paragrypy, w mniejszym stopniu wirus grypy typu A lub B, adenowirus, wirus RS, metapneumowirus.
Objawy podgłośniowego zapalenia krtani. Rozpoznanie
Objawy podgłośniowego zaplenia krtani są często poprzedzone symptomami infekcji górnych dróg oddechowych: katarem, kaszlem, bólem gardła, stanem podgorączkowym. Choroba ma zwykle łagodny przebieg, ale zdarza się, że stan pacjenta zmienia się dramatycznie. Ostre podgłośniowe zapalenie krtani rozwija się szybko, często w nocy. Stan zapalny obejmuje zwykle piętro dolne krtani i jamę podgłośniową łączącą się z tchawicą, a rzadziej nagłośnię i głośnię. Charakterystyczne objawy w trakcie przebiegu choroby to:
- szczekający kaszel – bardzo charakterystyczny objaw ze strony układu oddechowego, zwykle nocne i poranne napady suchego kaszlu przypominają szczekanie psa lub odgłos foki,
- chrypka – wynikająca z zapalenia krtani,
- stridor – świst krtaniowy pojawiający się przy wdechu,
- trudności w oddychaniu – spowodowane obrzękiem krtani,
- gorączka – nie zawsze występuje,
- poruszanie się skrzydełek nosa,
- sine wargi – występują przy ciężkiej duszności, gdy potrzebna jest natychmiastowa pomoc,
- nerwowość i niepokój– dziecko może być przerażone trudnościami w oddychaniu.
Objawy mogą być łagodne lub bardzo nasilone, w zależności od stopnia obrzęku krtani. Rozpoznanie podgłośniowego zapalenia krtani stawia się na podstawie występujących objawów, po wykluczeniu innych przyczyn duszności, jak np. zapalenia nagłośni, reakcji alergicznej – wstrząsu anafilaktycznego, obecności ciała obcego w drogach oddechowych, poparzenia termicznego bądź chemicznego dróg oddechowych.
Ostre podgłośniowe zapalenie krtani, czyli krup wirusowy – objawy i leczenie, pierwsza pomoc – film
Czy krup wirusowy u dzieci jest groźny?
Podgłośniowe zapalenie krtani zazwyczaj przebiega łagodnie, jednak w niektórych przypadkach może być niebezpieczne. Silny obrzęk krtani prowadzi do trudności w oddychaniu, co wymaga natychmiastowej pomocy medycznej. Szczególnie zagrożone są niemowlęta, ponieważ ich drogi oddechowe są wąskie, co sprzyja szybkiemu rozwojowi objawów. W trakcie ostrego stanu zapalnego okolicy podgłośniowej krtani dochodzi do zwężenia jej światła i utrudnionego przepływu powietrza. Dziecko próbuje sobie ułatwić oddychanie poprzez szybsze i głębsze wdechy, stad pojawia się charakterystyczny świst i „szczekanie”. Podgłośniowe zapalenie krtani zalicza się do stanów nagłych u dzieci. Może stanowić bezpośrednie zagrożenie życia ze względu na ryzyko niedotlenienia, dlatego nie wolno go lekceważyć.
Poznaj zasady udzielania skutecznej pierwszej pomocy dzieciom: Zasady, które musisz znać, by skutecznie udzielać pierwszej pomocy dziecku.
Ostre zapalenie krtani u dzieci – pierwsza pomoc
Kiedy zauważysz objawy krupu u dziecka, zachowaj spokój. Twoje opanowanie pomoże maluchowi, który może być przerażony nie mniej niż Ty. Co zrobić? Przede wszystkim upewnij się, że dziecko nie ma obcego ciała w drogach oddechowych. Postaraj się uspokoić malucha, nerwy nasilają duszność.
- Zadbaj o chłodne powietrze. Wyjdź z dzieckiem na balkon lub otwórz okno. Chłodne powietrze skutecznie zmniejszy obrzęk krtani i ułatwi oddychanie. Możesz także wykorzystać chłód zamrażarki i postawić dziecko przed jej otwartymi drzwiami.
- Zapewnij dobre nawilżenie powietrza. Jeśli nie możesz wyjść na zewnątrz, włącz nawilżacz powietrza lub wejdź z dzieckiem do łazienki, odkręcając ciepłą wodę, aby stworzyć parę wodną.
- Utrzymaj dziecko w pozycji pionowej. Pozycja siedząca lub stojąca ułatwia oddychanie.
- Podaj lek przeciwgorączkowy, jeśli dziecko ma wysoką temperaturę. Pamiętaj, że apteczka domowa powinna być odpowiednio wyposażona.
- Obserwuj objawy. Jeśli trudności w oddychaniu się nasilają lub nie ustępują, pojawia się sinica (sinienie skóry), natychmiast wezwij pogotowie. Profesjonalna pomoc może być niezbędna, by pomóc dziecku. Czas ma ogromne znaczenie, więc nie zwlekaj.
- Jesli ostre podgłośniowe zapalenie krtani jest tobie już znane a dziecko już je przechodziło to wykonaj nebulizację z leków zapisanego przez lekarza.
Sprawdź, co jeszcze możesz zrobić przy duszności u dziecka: Duszność u dziecka – pierwsza pomoc
Ostre podgłośniowe zapalenie krtani – leczenie krupu
Leczenie krupu wirusowego zależy od nasilenia objawów. Łagodne przypadki można leczyć w domu, stosując powyższe metody, Ciężkie przypadki wymagają hospitalizacji. Podawane są leki steroidowe, które zmniejszają obrzęk krtani, oraz tlenoterapia – w przypadku dużych trudności w oddychaniu. W skrajnych sytuacjach konieczna może być intubacja. W wyniku braku odpowiedniego leczenia ostrego podgłośniowego zapalenia krtani mogą pojawić się powikłania w postaci zakażenia bakteryjnego: zapalenia tchawicy, zapalenia płuc lub ich obrzęku.
Pierwsza pomoc dziecku – Kursy SOS Adrian Zadorecki
Krup wirusowy najczęściej mija samoistnie, ale wymaga uważnej obserwacji. Można ułatwić dziecku oddychanie poprzez zapewnienie dostępu do chłodnego, nawilżonego powietrza oraz trzymywanie dziecka w pozycji pionowej. Natychmiastowe wezwanie pomocy medycznej, jeśli objawy się nasilają, bywa konieczne. Twoje szybkie działanie może zapobiec komplikacjom i przywrócić dziecku swobodę oddychania. Warto zapoznać się z podstawami pierwszej pomocy, aby w sytuacjach kryzysowych działać skutecznie i pewnie. Nazywam się Adrian Zadorecki i jestem doświadczonym ratownikiem medycznym. Od lat szkolę rodziców, opiekunów i nauczycieli w żłobkach, przedszkolach i klubach dziecięcych, babcie, dziadków, nianie. Odśwież swoją wiedzę z zakresu pierwszej pomocy dzieciom poprzez kurs online: Kurs pierwszej pomocy dzieciom online – uratuj.com
